Το Σύστημα Υγείας στην Κύπρο Έχει Πλέον Καταρρεύσει

 

Βρισκόμαστε στο τρίτο κύμα της πανδημίας στην Κυπριακή Δημοκρατία. Μετά από ένα χρόνο κακοδιαχείρισης, η Κύπρος, ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. που βρίσκεται στον πάτο στις επενδύσεις για τη δημόσια υγεία [1], άνοιξε πανηγυρικά την οικονομία του τον Μάρτη του 2021, μετά από το δεύτερο lockdown του [2]. Ήδη πριν από το άνοιγμα τα Κυπριακά νοσοκομεία είχαν γεμίσει με ασθενείς στα ίδια επίπεδα πριν από την ανακοίνωση του lockdown [3, 4]. Η απόφαση για έξοδο, όσο και αν παρουσιάστηκε ως δικαιολογημένη λόγο μιας υποτιθέμενης υγειονομικής σταθεροποίησης, ήρθε σε μια στιγμή όπου οι αντιφάσεις της διαχείρισης της πανδημίας από την κυβέρνηση Αναστασιάδη είχαν πλέον φτάσει στο απόγειο τους.

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου η Κυπριακή Δημοκρατία άφησε εργαζόμενους και επιχειρήσεις στο έλεος των επιπτώσεων της πανδημίας, δίνοντας πενιχρά επιδόματα για τα μάτια της κοινής γνώμης, οδηγώντας περίπου το 1/3 των επιχειρήσεων εστίασης σε χρεωκοπία καθώς και αμέτρητο κόσμο στην ανεργία [5]. Αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της πενιχρής εικόνας είναι επίσης το σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων, το οποίο αντί να βοηθά αρρώστους και στενές επαφές, τους τιμωρεί, αφού εργαζόμενοι που υποχρεώνονται, με βάση πρωτόκολλα και διατάγματα, να μπαίνουν σε αυτοπεριορισμό είτε επειδή είναι θετικοί στον ιό, είτε επειδή είναι στενές επαφές κρουσμάτων, βλέπουν το εισόδημα τους να μειώνεται κατά 40% για δύο βδομάδες, μέσα σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης (το σύστημα καλύπτει μόνο 60% του μισθού, ενώ οι ανασφάλιστοι απλά χάνουν τον μισθό τους για δύο βδομάδες) [6]. Το αποτέλεσμα είναι να επικρατεί η πρακτική του να μην δηλώνονται όλες οι στενές επαφές, ενώ παράλληλα επιχειρήσεις φαίνεται πως συστηματικά πλέον δεν δηλώνουν στενές επαφές στους χώρους εργασίας τους [7]. Φυσικά κανένας δεν συζητά αυτά τα δεδομένα στον δημόσιο διάλογο, ο οποίος περιορίζεται στο να καταδικάζει τους ανεύθυνους πολίτες που σαμποτάρουν την κατά τα άλλα εξαιρετική κρατική διαχείριση της πανδημίας.

Η κυβέρνηση δεν εφάρμοσε φυσικά ποτέ οποιαδήποτε πολιτική για να υποβοηθήσει στην αναβάθμιση της ασφάλειας χώρων εργασίας, εκπαίδευσης και εστίασης, όπως η χρηματοδότηση εγκατάστασης διαχωριστικών, η υποστήριξη ορθολογικής εφαρμογής της διαδικτυακής εργασίας, ή η αύξηση του εκπαιδευτικού προσωπικού και η αγορά κινητών αιθουσών για την μείωση του αριθμού των μαθητών στις τάξεις. Παράλληλα, η κυβέρνηση άφησε τα νοσοκομεία στην γνωστή υποστελεχωμένη κατάσταση, με νοσοκόμους και γιατρούς να βρίσκονται στα όρια της εξάντλησης μετά από ένα χρόνο επιβαρυμένου φόρτου εργασίας. Και ενώ ο Υπουργός Υγείας μας βεβαίωσε πως το δημόσιο σύστημα υγείας αύξησε τις δυνατότητες περίθαλψης ασθενών με covid στα 400 άτομα [8], εκ των πραγμάτων φαίνεται πως αυτό δεν επιτεύχθηκε ποτέ, αφού με 280 ασθενείς το σύστημα πλέον καταρρέει [9].

Η διαχείριση της πανδημίας αντιμετωπίστηκε από την κυβέρνηση Αναστασιάδη πατερναλιστικά και αυταρχικά από την πρώτη στιγμή της λήψης αποφάσεων [10]. Αντί να στελεχώνονται νοσοκομεία προσλαμβάνονται έκτακτα επιπλέον αστυνομικοί [11], σε μία χώρα με τους περισσότερους αστυνομικούς σε αναλογία πληθυσμού στην Ε.Ε. [12]. Αντί να γίνονται επενδύσεις στην εκπαίδευση, αγοράζονται αύρες νερού για την καταστολή διαδηλώσεων [13]. Αντί να χρηματοδοτείται και να οργανώνεται ένα ορθολογικό σύστημα εμβολιασμού, όπου το κράτος επεξεργάζεται τα στοιχεία στο ΓεΣΥ και ενημερώνει τηλεφωνικώς τους πολίτες του για να τους διευθετήσει ραντεβού με προτεραιότητα τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, βάζει τους πολίτες να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλο, προσπαθώντας να διευθετήσουν ραντεβού πάνω σε μία πύλη η οποία συνεχώς καταρρέει [14, 15]. Και αντί να χρηματοδοτηθεί πρόγραμμα συνεχούς αντικειμενικής ενημέρωσης από το κράτος, οι πολίτες αναγκάζονται να ενημερώνονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία διαστρεβλώνουν συστηματικά τα δεδομένα και προωθούν αντιφατικές και ημιαληθείς πληροφορίες, μέσα από μια συνεχή ροή ειδήσεων που σκοπό έχουν την αύξηση των επισκεπτών στις ιστοσελίδες τους παρά την σωστή ενημέρωση του κοινού. Μετά από ένα χρόνο κακής πληροφόρησης, ο μέσος Κυπραίος πολίτης φαίνεται να έχει χάσει εντελώς την εμπιστοσύνη του τόσο προς τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όσο και προς τους κρατικούς φορείς.

Η αποτυχία του προγράμματος εμβολιασμού έχει πλέον φτάσει σε εγκληματικά επίπεδα. Η πύλη ανοίγει για περιορισμένο χρόνο για συγκεκριμένες κατηγόριες, χωρίς κάποια συστηματική ενημέρωση από την πλευρά του κράτους (e-mails, μηνύματα SMS, λειτουργική ιστοσελίδα ενημέρωσης), με τις ανακοινώσεις να χάνονται μέσα στις ιστοσελίδες των μέσων μαζικής ενημέρωσης, με κόσμο να χάνει την σειρά του, ενώ ηλικιακές ομάδες που δεν εμπίπτουν άμεσα στις ευπαθείς ομάδες παίρνουν προτεραιότητα πριν να έχει δοθεί η δυνατότητα σε όλους τους ευπαθείς να εμβολιαστούν, στερώντας σε ευπαθείς ομάδες την προνομιακή πρόσβαση στα εμβόλια την οποία χρειάζονται [16, 17]. Το υπουργείο κλείνει την πύλη αυθαίρετα ποιο νωρίς για ευπαθείς ομάδες πληθυσμού χωρίς ουσιαστική ενημέρωση, επικαλούμενη “χαμηλή ζήτηση” [18, 29], ενώ παράλληλα καταρρέει το σύστημα και ηλικιακές ομάδες χάνουν την σειρά τους, με το πρόγραμμα να τους προσπερνά, μέχρι το υπουργείο να αποφασίσει νέες ημερομηνίες για την διευθέτηση των ραντεβού τους [19]. Και καθώς οι θάνατοι ηλικιωμένων συνεχίζονται, το υπουργείο απαγόρευσε πλέον την πρόσβαση τόσο των ηλικιωμένων όσο και των 60άρηδων στο πρόγραμμα εμβολιασμού, ανακοινώνοντας εκδικητικά πως οι μεγαλύτερες ηλικίες “είχαν ήδη αρκετές ευκαιρίες να διευθετήσουν ραντεβού” [20], την ίδια ώρα που υπάρχει πλεόνασμα εμβολίων AstraZeneca [21], αφήνοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες στο έλεος της πανδημίας.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το σύστημα δημόσιας υγείας αδυνατεί πλέον να αντεπεξέλθει. Το Γενικό Νοσοκομείο Αμμόχωστου, το οποίο λειτουργεί από την αρχή της πανδημίας ως νοσοκομείο αναφοράς, έχει πλέον γεμίσει [22]. Στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού ασθενείς περιθάλπονται πλέον μέσα σε ασθενοφόρα [23, 30], ενώ ασθενείς με κορωνοϊό φαίνεται πως δεν μεταφέρονται στα νοσοκομεία γιατί δεν υπάρχουν διαθέσιμες κλίνες [9]. Στην Πάφο έχουν κλείσει οι θάλαμοι του Νοσοκομείου Πόλης Χρυσοχούς για να στηριχθεί το Γενικό Νοσοκομείο Πάφου, αφήνοντας την κοινότητα χωρίς ουσιαστική παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης [24], ενώ είναι πλέον θέμα χρόνου να γεμίσει τόσο το Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας όσο και το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, αφού ασθενείς από άλλες επαρχίες παραπέμπονται πλέον εκεί [25]. Ασθενείς με άλλες ασθένειες στέλλονται σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια, σε μία προσπάθεια να μετατρέπουν οι παθολογικοί θάλαμοι σε θαλάμοι covid [26].

Ο πανικός που ακολούθησε την έναρξη της πανδημίας δεν σχετιζόταν απλά με τους πιθανούς θανάτους που θα έφερνε ο ιός covid-19. Ήταν από την αρχή δεδομένο πως η ανεξέλεγκτη μετάδοση του ιού θα οδηγούσε σε τεράστιους αριθμούς εισαγωγών ασθενών στα νοσοκομεία, εισαγωγών που δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν από τα εθνικά συστήματα δημόσιας υγείας όπως αυτά λειτουργούσαν στην έναρξη της πανδημίας, οδηγώντας σε κατάρρευση του συστήματος, με ασθενείς να πεθαίνουν αβοήθητοι τόσο από τον ιό, όσο και από όλες τις άλλες παθήσεις και περιστατικά που αντιμετωπίζουν τα δημόσια νοσοκομεία καθημερινά, αφού δεν θα μπορούσαν πλέον οι νοσοκόμοι και οι γιατροί να περιθάλπουν έγκαιρα ασθενείς. Μετά από ένα χρόνο κυβερνητικής κακοδιαχείρισης και αμέλειας, το σύστημα δημόσιας υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας βρίσκεται πλέον σε αυτό το σημείο, με ασθενείς κορωνοϊού να περιμένουν για ώρες απεγνωσμένα ασθενοφόρα να εμφανιστούν [27] και ασθενείς με άλλες ασθένειες να πεθαίνουν λόγο αδυναμίας του συστήματος να τους προσφέρει την απαιτούμενη περίθαλψη [28]. Το δημόσιο σύστημα υγείας δεν βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση - έχει ήδη καταρρεύσει.

Delirium

Άλλα Σχετικά Άρθρα:

- Γρηγόρης Ιωάννου, Καλύπτοντας την Ανικανότητα με Αυταρχισμό; Η Περίπτωση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Απρίλης 2020.  

- Delirium, Για μια Κοινωνία που Συνεχώς Εκφασίζεται: Η Εκμετάλλευση της Πανδημίας από την Κυπριακή Δημοκρατία. Νοέμβρης 2020. 

- Delirium, The Exploitation of the Pandemic by the Republic of Cyprus: An Update. Φλεβάρης 2021.

Πηγές

[1] World Bank, Current health expenditure (% of GDP), 2018. https://data.worldbank.org/indicator/SH.XPD.CHEX.GD.ZS?locations=EU&most_recent_value_desc=false

[2] Φιλελεύθερος,  Έτσι θα λειτουργήσει η εστίαση από 16 Μαρτίου, 12/03/21. https://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/1145650/etsi-tha-leitoyrgsei-i-estiasi-apo-16-martioy

[3] Alpha News, Αγγίζουν σχεδόν τους 200 οι ασθενείς που νοσηλεύονται με κορωνοϊό, 12/03/21. https://www.alphanews.live/cyprus/aggizoyn-shedon-toys-200-oi-astheneis-poy-nosileyontai-me-koronoio-pinakas

[4] Naftemporiki, Κύπρος: Ένας θάνατος και 339 νέα κρούσματα ανακοινώθηκαν την Κυριακή, 10/01/21. https://www.naftemporiki.gr/story/1679077/kupros-enas-thanatos-kai-339-nea-krousmata-anakoinothikan-tin-kuriaki

[5] Economy Today, Πιθανό λουκέτο για το 30% των κέντρων αναψυχής μετά τον Μάρτη, 16/02/21. https://economytoday.sigmalive.com/oikonomia/kypros/34358_pithano-loyketo-gia-30-ton-kentron-anapsyhis-meta-ton-marti

[6] Brief, Ποιοι δικαιούνται Επίδομα Ασθενείας λόγω κορωνοϊού / Λεπτομέρειες, 13/01/21. https://www.brief.com.cy/oikonomia/kypros/poioi-dikaioyntai-epidoma-astheneias-logo-koronoioy-leptomereies

[7] Stockwatch, Δε δηλώνουν επαφές - επιχειρήσεις κρύβουν στοιχεία, 15/02/21. https://www.stockwatch.com.cy/el/article/epiheiriseis-ygeia/de-dilonoyn-epafes-epiheiriseis-kryvoyn-stoiheia

[8]Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Υπουργός Υγείας: Ζητούμε τη συνεργασία του κόσμου για να έχουν όσο το δυνατό μεγαλύτερη απόδοση τα μέτρα, 18/03/21. https://www.pio.gov.cy/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B1-%CE%AC%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF.html?id=19076#flat

[9]Dialogos, Ασθενείς με κορωνοϊό δεν μεταφέρονται στα νοσοκομεία γιατί δεν υπάρχουν κλίνες, 20/04/21. https://dialogos.com.cy/astheneis-koronoio-metaferontai-sta-nosokomeia-yparchoyn-klines/

[10] Delirium,  Για μια Κοινωνία που Συνεχώς Εκφασίζεται: Η Εκμετάλλευση της Πανδημίας από την Κυπριακή Δημοκρατία, 21/11/20. https://cyfootnotes.blogspot.com/2020/11/blog-post_21.html

[11] Φιλελεύθερος,  200 νέοι αστυνομικοί για εφαρμογή διαταγμάτων, 19/03/21. https://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/1149515/200-neoi-astynomikoi-ga-efarmog-diatagaton

[12] Statistica, The EU's Most Heavily Policed Countries, 03/01/19.  https://www.statista.com/chart/16515/police-officers-per-100000-inhabitants-in-the-eu/

[13] Φιλελεύθερος, Πώς προέκυψε το υδροβόλο όχημα της Αστυνομίας;, 15/02/21. https://www.philenews.com/oikonomia/kypros/article/1126588

[14] Delirium,  The Exploitation of the Pandemic by the Republic of Cyprus: An Update, 04/02/21. https://cyfootnotes.blogspot.com/2021/02/the-exploitation-of-pandemic-by.html

[15] Cyprus Times, «Έπεσε» η Πύλη Εμβολιασμού λόγω υπερφόρτωσης… Επιλύθηκε το πρόβλημα και συνεχίζονται κανονικά οι διευθετήσεις των ραντεβού, 07/04/21. https://cyprustimes.com/koinonia/epese-i-pyli-emvoliasmoy-logo-yperfortosis-epilythike-to-provlima-kai-synechizontai-kanonika-oi-dieythetiseis-ton-rantevoy/

[16] Capital, Κύπρος: Ανοίγει η πύλη εμβολιασμού για τα άτομα ηλικίας 59 και 60 ετών, 08/04/21. https://www.capital.gr/diethni/3537764/kupros-anoigei-i-puli-emboliasmou-gia-ta-atoma-ilikias-59-kai-60-eton

[17] Sigmalive, Ανοίγει αύριο η Πύλη Εμβολιασμού για άτομα που εμπίπτουν σε ευπαθείς ομάδες, 10/04/21. https://www.sigmalive.com/news/dimosia-igeia/766540/anoigei-avrio-i-pyli-emvoliasmou-gia-atoma-pou-empiptoun-se-efpatheis-omades

[18] ANT1,Κλείνει νωρίτερα η Πύλη Εμβολιασμού για διαβητικούς και παχύσαρκους λόγω χαμηλής ζήτησης, 30/03/21. https://www.ant1.com.cy/news/cyprus/article/417040/kleinei-noritera-i-puli-emvoliasmou-gia-diavitikous-kai-pahusarkous-logo-hamilis-zitisis/?expandedarticle=true

[19] Reporter, Ανοίγει αύριο η πύλη εμβολιασμού για ηλικίες 61 μέχρι 63-Αυξημένη ροή εμβολίων, 14/04/21. https://www.reporter.com.cy/local-news/article/799130/anoigi-avrio-i-pyli-emboliasmoy-ga-ilikies-61-mechri-63-afximeni-roi-embolion

[20] Dialogos, Υπ. Υγείας για εμβολιασμούς: Οι μεγαλύτερες ηλικίες είχαν αρκετές ευκαιρίες να κλείσουν ραντεβού, 13/04/21. https://dialogos.com.cy/yp-ygeias-emvoliasmoys-oi-megalyteres-ilikies-eichan-arketes-eykairies-na/

[21] Φιλελεύθερος,  Γυρίζουν πλάτη στο AstraZeneca - Στα αζήτητα 10.000 δόσεις, 09/04/21. https://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/1166165/grizoyn-plati-sto-astrazeneca-sta-azitita-10-000-doseis

[22] Cyprus Mail, Coronavirus: Famagusta hospital full to capacity, 20/04/21. https://cyprus-mail.com/2021/04/20/coronavirus-famagusta-hospital-full-to-capacity/

[23] Cyprus Times, Ουρά τα ασθενοφόρα έξω από το Νοσοκομείο Λεμεσού λόγω αυξημένων περιστατικών covid, 20/04/21. https://cyprustimes.com/koinonia/fotografies-oyra-ta-asthenofora-exo-apo-to-nosokomeio-lemesoy-logo-ayximenon-peristatikon-covid/

[24] Φιλελεύθερος, Κλείνουν το Νοσοκομείο Πόλης για να στηρίξουν το Νοσοκομείο Πάφου, 17/04/21. https://www.philenews.com/eidiseis/topika/article/1172411/kleinoyn-to-nosokomeio-polis-ga-na-stirixoyn-to-nosokomeio-pafoy

[25] Reporter, Στα όρια τους τρια νοσοκομεία, δραματικές ώρες-26χρονη έγκυος με πνευμονία στη Λάρνακα, 20/04/21. https://www.reporter.com.cy/local-news/article/801247/sta-oria-toys-tria-nosokomeia-dramatikes-ores-26chroni-eggyos-me-pnevmonia-sti-larnaka

[26] Cyprus Times, Μεταφορά ασθενών από το Νοσοκομείο Λεμεσού σε Ιδιωτικά Νοσηλευτήρια στην Πάφο… Ανοίγει νέος θάλαμος covid, 19/04/21. https://cyprustimes.com/koinonia/metafora-asthenon-apo-to-nosokomeio-lemesoy-se-idiotika-nosileytiria-stin-pafo-anoigei-neos-thalamos-covid/

[27] Φιλελεύθερος, Kαταγγελία: Έψαχναν κρεβάτι για μυοπαθή γυναίκα με κορωνοϊό, 17/04/21. https://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/1172346/katangelia-epsachnan-krebati-ga-myopathi-gnaika-me-koronoio

[28] Φιλελεύθερος, Δεν είχαν κρεβάτι, του έδωσαν εξιτήριο και έσβησε στο σπίτι, 17/04/21. https://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/1172365/den-eichan-krebati-toy-edosan-exitirio-kai-esbise-sto-spiti-katangelia-ga-iatriki-ameleia

[29] Voice of the Island, Αλλάζει ο εμβολιαστικός προγραμματισμός λόγω ελάχιστης ανταπόκρισης, 21/04/21. https://voiceoftheisland.com.cy/144312/?fbclid=IwAR1FQGMgEV__b96RSuvqJVBQRN5_SVY1WQ6jKe5pV42kA_g5BKCOEYBNjw8

[30] Φιλελεύθερος,  Ασθενείς σε καρέκλες και φορεία στους διαδρόμους, 21/04/21. https://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/1173655/astheneis-se-karekles-kai-foreia-stoys-diadromoys